Xuất xứ:Chủ Đề.
1>Truyện ngắn "Vi hành" được viết bằng tiếng Pháp "Incognito" in trên báo "Nhân Đạo" của đảng Cộng Sãn Pháp 19/2/1923.Phạm Huy dịch trong tập "Truyện và Ký" của Nguyễn Ái Quốc (1974).Cùng với kịch "Con Rồng tre" và truyện "Lời than vãn của bà Trưng Trắc".Truyện ngắn "Vi Hành" nhằm chăm biếm sâu cay tên vua bù nhìn Khãi Định khi hắn sang Pháp 1922.
2>Vạch trần bộ mặt sấu xa thối nát của vua bù nhìn Khãi Định và chế diễu lên án bộ mặt sấu xa của chế độ thực dân Pháp.
Nội Dung:
1>Một trường hợp nhầm lẫn hiếm có:
-Trong toa điện ngầm ở Paris,đôi thanh niên nam nữ Pháp tò mò ma mãnh đã nhầm lẫn "Tôi" là hoàn đế An Nam.Ăn mặc,trang sức kệch cỡm"Mũi tẹt da vàng,nhút nhác,lung ta lúng túng,có cái chụp đèn trên đầu quấn khăn,ngón tay đeo đầy nhẫn.Vua An Nam đã vi hành,mọi thứ quý giá đã đem gỡi ở kho ga xe lữa hay đem đến tiệm cầm đồ.Trong lúc xem đêm vợ lẽ nàng hầu của vua Cao Miên,trò biểu diễn leo trèo của thánh xứ Công Gô phãi tốn hến nghìn rưỡi phrăng,trong khi đó để xem hoàn đế An Nam ngồi kế bên không mất tí tiền nào.Hắn là một tên vua bù nhìn một tên hề mạng hạng mà ông bầu nhá hát định ký giao kèo thuê đấy.
2>Một bức thư hóm hĩnh gữi cho cô em họ bàn về "Vi Hành" của các bật vua chúa.
Vua thuấn cãi trang vi hành dò la khắp xứ xem dân có thuận lòng với mình không.Vua Pie cãi trang thành công nhân vào công trường để làm việc cùng công nhân,họ là :Những bật cãi trang vĩ đại.Còn vua bù nhìn An Nam vi hành để xem dân Pháp có uớng rưou và hút thuốc phiện được nhiều như dân Nam không.hay chán cảnh làm một ông vua to ngài để làm một công tử bé ăn chơi trác táng.
Tác giả đã châm biếm sâu cay bộ mặt bọn quan thầy thực dân.Mọi người da vàng mũi tẹt đề trở thành hoàng đế của Pháp.Tất cã những ai da trắng ở Đông Dương đều là bật thầy khai hoá.Quần chúng Pháp hễ thấy ai là người An Nam đều tò mò lầm tưỡng là hoàng đế An Nam chỉ trõ "Hắn đấy",hoặc "xem hắn kìa".Nhân vật "Tôi" đi đâu cũng có bọ mật thám bám sát đế giày như hình với bóng để theo giỏi.
Nghệ Thuật.
Viết dưới dạng là một bức thư,kể tã nêu giả định và bàn luận.
Những giả định kết hợp so sánh đầy ý vị để châm biếm sâu cay.Một sự nhầm lẫn "chết người" đã vạch trần chân tướng của một kẻ đang vi hành ở pháp
Giọng văn châm biếm khinh bỉ sâu cay bọn quan thầy và tên vua bù nhìn bị vạch trần chân tướng bộ mặt xấu xa tệ mạt và ghê tỡm.
Tóm lại với hình thức diễu cợt và hóm hĩnh,nhầm lẫn và giả định kết hợp với truyện ngắn theo phong cách màu sắc văn xuôi hiện đại phương tây đã tạo nên tính chiến đấu của truyện "Vi Hành"."Vi Hành" thể hiện tư tưỡng chống chế độ thực dân và bọ bù nhìn tay sai.Nó thể hiện phong cách nghệ thuật giãn dị mà sắc bén,tính hiện đại và trí tuệ trong tập truyện và ký cũa Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp.
Trang Chính 
Sun Mar 16, 2008 9:02 pm